Czy często zdarza Ci się bezmyślnie przewijać w telefonie? Ten nałóg może być groźniejszy, niż się wydaje. Magdalena Bigaj, ekspertka higieny cyfrowej i autorka książki "Wychowanie przy ekranie", ostrzega przed negatywnymi skutkami niekontrolowanego scrollowania. Dowiedz się, jak szkodzi nam nawyk przesuwania palcem po ekranie i co robić zamiast tego, aby zachować zdrowie psychiczne i fizyczne.
Odpowiedź na pytanie dlaczego scrollowanie jest szkodliwe
Cześć! Czy często łapiesz się na tym, że bezmyślnie przeglądasz media społecznościowe lub wyszukiwarki internetowe? Mówiąc prościej - na scrollowaniu? Jeśli tak, ten tekst jest dla Ciebie. Ekspertka higieny cyfrowej Magdalena Bigaj wytłumaczy, dlaczego ten nawyk może być groźny dla Twojego zdrowia. Dzięki jej radom zaczniesz świadomie korzystać z nowych technologii, zamiast dać się im zniewolić.
Scrollowanie wydaje się nieszkodliwą, wręcz relaksującą czynnością. Tymczasem jest szalenie wciągające, ponieważ pobudza w mózgu tzw. układ nagrody. Ten obszar w naszym ciele odpowiada za identyfikację przyjemności i uruchamia silną motywację, byśmy po tę przyjemność sięgnęli. Dowiadywanie się nowych informacji także sprawia nam satysfakcję. Algorytmy mediów społecznościowych biorą to pod uwagę i stale zasypują nas ciekawostkami, na które reagujemy wyrzutem dopaminy.
Kompulsywne scrollowanie prowadzi do uzależnienia behawioralnego. Trzeba coraz więcej bodźców, by poczuć zaspokojenie, a po zakończeniu czynności pojawia się irytacja. Wynika to z faktu, że nasz mózg nie łączy przyjemności z treścią informacji, a jedynie z czynnością ich pobierania. Może przyswoić zbyt wiele danych, co grozi przeciążeniem informacyjnym. Jego skutkami są rozdrażnienie, kłopoty z koncentracją i zmęczenie.
Siedem aktywności do robienia zamiast scrollowania
Jak poradzić sobie z nałogiem? Magdalena Bigaj zachęca do wprowadzenia zasad higieny cyfrowej. Nie musimy całkowicie rezygnować z mediów społecznościowych czy Internetu. Ważne jednak, by miały one w naszym życiu ograniczone miejsce, a my zajmowali uwagę czymś bardziej wartościowym. Poniżej kilka propozycji aktywności zastępujących scrollowanie:
- Robótki ręczne, np. dzierganie lub haft
- Kolorowanki
- Czytanie papierowych książek
- Układanie puzzli
- Ręczne pisanie listów, pamiętników
- Gra na instrumencie
- Spacery na świeżym powietrzu
To czynności, które pozwalają spokojnie skupić się na jednej rzeczy. W efekcie wprowadzają w stan płynnej koncentracji zwany "flow". Dają satysfakcję, ale bez efektu uzależnienia i rozdrobnienia uwagi. Pomagają także utrzymać dobry nastrój i zdrowie psychiczne.
Znalezienie lepszego nawyku niż scrollowanie wymaga początkowo samodyscypliny. Jednak gdy już wejdzie w zwyczaj, będzie sprawiać znacznie więcej radości niż kompulsywne przeglądanie mediów społecznościowych. Gwarantuje też wymierne korzyści: od zdobycia nowej umiejętności, poprzez spadek poziomu stresu, aż po lepsze relacje społeczne. Warto?
Czytaj więcej: Przerażające sny o pająkach? Poznaj ich mrożące krew w żyłach znaczenie
Jak chronić się przed przeciążeniem informacyjnym
Oprócz znalezienia lepszych zajęć niż przeglądanie, Magdalena Bigaj podpowiada inne sposoby na zdrowe korzystanie z Internetu. Zacznij od limitowania czasu spędzanego w aplikacjach i przyzwyczajaj się do wyszukiwania konkretnych, potrzebnych Ci treści. Nie daj się zaskoczyć algorytmom, które starają się nas jak najdłużej zatrzymać w serwisie, kusząc nowymi informacjami.
Zamiast chaotycznie scrollować, sięgnij po inną formę zaspokajania głodu wiedzy - podcasty, audiobooki lub wartościowe źródła. Unikaj też usług kierowanych głównie do młodego odbiorcy, jak TikTok. Ich krótkie, dynamiczne treści uczą naszych mózgów bycia w stanie ciągłego rozproszenia.
Pamiętaj, że kompulsywne scrollowanie jest potencjalnie niezdrowe. Pozwala na chwilową satysfakcję, ale w dłuższej perspektywie grozi uzależnieniem, rozdrażnieniem i zaburzeniami koncentracji. Wprowadzając higienę cyfrową, pomożesz swojemu mózgowi odzyskać kontrolę i skupienie. Będziesz szczęśliwsza/y i bardziej produktywna/y, a przy okazji nauczysz się nowych, pasjonujących umiejętności. Warto się o to postarać!